Kerstoavend

Stil es,

kerkdeur is open,

Biebel ook,

Vrede veur joe

zegt Hai.

Coby Poelman-Duisterwinkel

Het kunstwerk is van Harry Meerveld, de kerk van Breede

Moekes spaigellach

Met spons en leerlap

ston ze boeten,

ik zat ien huus

en taikende mien moe,

dou waast aan

t koemke goeien tou,

ik schrok van elke smak,

t spoulde,

driefnadde gloazen

ontnamen mie t zicht,

ik docht heur ien n lachspaigel,

ogen dicht.

Noa t leerlapwrieven

ging k noast heur stoan

en zag heur spaigellach

ien t schone roam.

Ik spuil mien roamen

en denk aan heur,

nou stel k mien moe ien Huus

bie Voader veur.

Coby Poelman - Duisterwinkel

Kerstverhoal; Kerstfeest op t Grunneger pladdelaand

Hou loat of t was wis Jitske nait. Ze laip deur de lange gaang, steunzuikend langs de stang aan de muur en vroug zich oaf achter welke deur heur koamer ook al weer was. Aan t ende van de gaang was de gloazen deur woar de sfeer van gezelleghaid huusde. Deur t glas ien lood zag ze lichjes brannen. De reuk van dennetakken kwam heur tegemout. Was dit de deur van heur koamer? Op elke deur was n foto van de bewoner plakt. Ze herkende heur foto. De deur kierde open. t Was duuster. Ze knipte t licht aan en zag heur bekende spullen. Heur berre, twai leunstoulen, de antieke linnenkaast, heur rolloator dai ze alweer vergeten haar en de kaast met de voas van heur ollers noast de foto van heur verloofde dai vlak veur heur traauwen deur n ongeluk om t leven kommen was. Ze haar noeit meer n man troffen dai heur grode laifde vervangen kon.
Op t toafeltje ston de cassetterecorder dai de vrouw van kerk broacht haar. Ze hufde allain mor de knop met plakker ien te drukken, den kon ze noar kerkdainst luusteren.
Ze schoevelde noar ain van de stoulen met n kanten klaidje over rugleuning, drukte op knop en heurde t ienlaidend örgelspel van kerstdainst ien heur vertraauwde gemainte.
Met heur handen vollen en ogen dicht gaf ze zich over aan de woorden van de domenee. De liturgie dai ze van de vrouw kregen haar lag noast de cassetterecorder. Ze kon nait meer zo goud lezen, zelfs grootledderliturgie begon veur heur ogen te daansen. Nee, t was beter zo. Oaf en tou prevelde ze woorden met ien t gebed. As t zingen begon leefde ze op, den zat ze rechtop ien stoul en zong uut de kop met glim- ogen alle verzen met. Ze leefde zich ien asof ze derbie was. Noa t amen van de zegen ging ze stoan, pakte heur tas en schoevelde gaang op. Ze laip de lange gaang weer deur, kwam veurbie kapstok, pakte n grieze jas dai op heurent leek en trok hom aan. Der zat n sjaal ien de mouw vernam ze, dai dee ze om haals. Ien jasbuzen von ze handschounen.

Heulemoal aanklaid om vot te goan ston ze even loater bie veurdeur dai nait open wol. Hou kon dat nou, ze drukte tegen deur. Woarom wol kerkdeur nait open en woar waren alle mensen? Gelukkeg, doar kwam n man met n lange zwaarte jas aan en n houd op. Dat was domenee zeker. Hai drukte op knoppen van n soort telefoon en de deur ging zomoar vanzelf open.
Zunder om te kieken laip er noar boeten en zai schoevelde zaacht achter hom aan.
Hai laip met grode stappen en ienainend bedoacht ze dat heur rolloator nog ien kerk ston.
Ze was heulemoal vergeten dat ze nait goud meer lopen kon, zo haar ze probeerd domenee bie te hollen.
Zuikend noar holvast greep ze om zich hen en begon te stroekelen. Ze vuilde hou ze heur evenwicht verloor en tegen een taxusheeg aanviel, heur tas lag n end verderop. Ze probeerde ientênne te kommen toen n staarke man zich over heur henboog en vroug of ze zich zeerdoan haar. Ze kende de man nait. Hulpeloos keek ze ien zien ogen en zee dat ze t aalmoal nait meer wis.
　
De man hailp heur ientênne en vroug woar ze hen wol, of hai heur aargens henbrengen kon. Ze wis t nait meer, t leek wel of ze heulemoal niks meer wis. Dou zag ze veur n verlicht roam van t huus woar ze op uutkeken n keerske brannen en heur ogen begonnen te lichten. Ze wis t weer, t was kerstfeest en ze wol noar kerk!
Ze vertelde de man dat ze noar kerk wol omdat t kerstfeest was en met kerst ging ze altied noar kerk om t evangelie uut Lukas te heuren en te zingen tot Gods eer, te vieren dat de Redder geboren was om mensen te verlössen.
De man zee dat er op dit moment van dag gain kerkdainsten hollen werden en t kerstfeest van zöndagsschoul was ook al oaflopen, hai haar nog noar de kiender zwaaid en zich oafvroagd of ze tegenworreg nog n boukje kedo kregen net als vrouger.

Dou er t teleursteld gezicht zag van de hulpeloze vrouw kwam er n gedachte ien hom op. Hai kende n boer dai op zien aarf n kerkje bouwd haar en ien dat kerkje werden wel es traauwdainsten hollen en ook wel biezundere kerkdainsten. Op eerste kerstdag waren er vast wel kiekers ien dat kerkje op dit uur van de dag. Der speulde ook wel es ain op t örgel. Wel wait, zo te zain moakte t dizze vrouw nait uut of t n kerkdainst was of n zanguurtje, hai kon heur der wel henbrengen. Der lag altied wel n Biebel woar er wat uut Lukas lezen kon.
Der kwam glaans op zien gezicht dou er heur vertelde dat er heur noar n kerk toubrengen zol woar uut Lukas lezen worden zol en woar ze zingen kon tot eer van God.
Hai hielp heur ien zien auto en even loater reden ze deur t prachtege landschap van Grunnen over smalle wegjes, schoars verlicht deur vallende snijvlokken.
Jitskes gezicht stroalde. Met heur tas op schoot genoot ze van dit onverwachte autoritje.
Wat was t hier mooi, zo stil en vredeg. Overal zag ze boerderijen met verlichte roamen, t was net as vrouger dou ze as jong wichje bie volle moan noar wichterverainen fietste. Alle herinneringen kwamen boven. De man keek oaf en tou opzied ien t gezicht van de olle vrouw dat glaansde ien weerschien van licht ien t duuster.

Hai doacht aan zien moeke dai er net thuusbrocht haar, moakte zich zörgen over heur geesteleke gezondhaid. Ze ston nou al host n half joar op de liest veur "t Hofke". Wat haar ze genoten van dizze mirrag. Ze haar t zo mooi vonnen heur kiender weer te zain en t vriendinnetje van Johannes te treffen.
Ook mos er terugdenken aan zien vrouw dai vanmörnen nog veur hom stoan haar met smekende ogen en vroagd haar of hai den tenminsten nou t kerst was weer es met noar kerk wol en hou er zegd haar dat er juust met kerst vrede ien kerk weden mos en dat doar veur hom gain vrede was. Verdraiteg was ze allain deur uutgoan, kop veurover en schollers noar beneden en hai haar weer vernomen hou ellendeg hai zich er deur vuilde.
Nou zat er met n olle vrouw ien auto en was onderwegens noar kerk. Hai realiseerde zich ienainend dat de vrouw wel es ien "t Hofke" wonen kon. Hai haar heur vlakbie "t Hofke" vonnen. t Begon hom duudlek te worden dat t gedrag van de vrouw goud paasde bie de mensen dai doar woonden.
Hai keek ien de spaigels en zette auto aan kaant van weg. Hai mos zien vrouw bellen en vroagen of ze t personeel van "t Hofke" ienformeren wol. Hai zol de vrouw persoonlek noa n poar uur trugbrengen en hai zol zien vrouw vroagen of ze met kiender noar t kerkje kommen wol, dat hai doar uut Lukas veurlezen zol en of Johannes zien örgelbouk metnemen wol en wat kerstlaideren speulen kon. Hai zol tegen heur zeggen dat t hom speet van vanmörn en aal dai keren dat er heur allain noar kerk lait gain. Hai zol t goud moaken met zien buurtgenoot uut gemainte en den zol er mörn op twaide kerstdag toch vrede ien kerk weden. Den zol er noast zien Irene zitten met n opschoond haart.

Hai hail zien mobieltje teveurschien, zee tegen de vrouw dat er even n poar mensen bellen mos.
De vrouw knikte noar hom met heur zaachte ogen en keek weer noar boeten woar de snij ienmiddels liggen bleven was ien t uutstrekt landschap.
Met n roem haart startte hai auto, keek noar de vrouw dai hannen weer vollen haar en met ogen dicht noast hom zat en zee: "We zijn er bijna mevrouw, we zullen het kerstfeest van ons leven meemaken."
De bliedschap ien de ogen van Jitske was groot.
De autobanden moakten sporen ien de snij. Ien t schiensel van de lampen dwarrelden aal grodere vlokken. Nog even en t kerkje kwam ien zicht. Der braande licht net as ien t theehuus dernoast. n Bevraid gevuil kwaam over hom.
Met de vrouw ien aarm laip er veurzichtig t brugje over, t kerkpad op en Jitske genoot van de mooie kleuren ien t verlichte glas ien lood.
Johannes speulde op t örgel. Zien vriendinnetje zat ien kerk noast zien laive Irene, heur dochter ston achter katheder en bloaderde ien Biebel. Zien schoonzeun stak n poar keersen aan. Met brannende ogen en Jitske aan aarm laip er noar wel hom zo laif waren.

Dou de boer noa zien ronde ien stal de deur van zien kerkje open dee trof er ain van zien vrunden uut n noabureg dörp achter de katheder, uut Lukas aan t lezen, zien huushollen en n olle vrouw dai er nait thuusbrengen kon, n stuk of wat bezuikers en n groep verdwoalde Pieterpadlopers, rugzakken ien t gaangpad, brannende keersen, de reuk van dennennoalden mor wat veuraal opvail was de vredege sfeer dai er hier aantrof. Hai pakte n stoul en ging der bie zitten. Hai keek omhoog en zag Johannes op örgelbaank en noast hom zat… zag er t goud, zat doar noast Johannes dai veeholler woar zien vrund al joaren met ien onmin leefde om n stuk land? Baide mannen kwamen geregeld n kop kovvie bie hom drinken hier in zien kerkje. De leste joaren kwamen ze allain nog as ze zeker wissen dat d aander der nait was. Hai haar van baide kaanten t verhoal heurd en haar der zo zien aigen gedachten over en nou, hier ien zien kerkje, ien ain of aander zanguurtje, zo leek t, waren ze der baiden. Ain aan t Biebellezen, aander as hulp van örgenist.
Hai was ontroerd dat zien gebeden op dizze biezundere kerstdag hier onder zien ogen leken verheurd te weden.

Weeromrais ien de stille widde oavond mengde n basstem zich met n trillerege soproan ien n waarme auto. Ienainend begreep de Grunneger dat t welbehoagen uut t engelenlaid vanoavond heul dichtbie kommen was en dat dizze vrouw dai op zien pad kommen was doar n groot aandail in had haar.
Ze waren host bie "t Hofke" woar ze ien laifde opvangen werden met waarme sukkeloademelk en n dik plak krendestoet met roombodder.
Jitske haar n kleur op wangen en heur haile gezicht stroalde dou ze zee:
"We hebben kerstfeest gevierd in de velden, net als in Efratha en het Engelenlied klonk er heerlijk!"

© Coby Poelman-Duisterwinkel.

Zie voor de Nederlandse en de Friese vertaling http://christelijkefeestdagen.blogspot.com

Kort kerstverhoal; Student aan huus

Schreven vanuut t perspectief van een horloge.

Ik lig hier mien minuten vot te tikken op t buro van Thijs.
Wat noeit gebeurt, Thijs het vergeten mie om te doun. Ik lig n beetje verstopt onder n stoapel kerstkoarten dai nog nait ophangen bennen aan de fleurege slinger dai over kaastdeur spannen is. Net as ik denk dat t een saaie dag worden zel vlaigt zien koamerdeur open. Thijs griept mie en biendt mie om zien aarm. Hai hoalt fiets van t slöt en reest stad deur, vlaigt nog net deur t oranje dat host op rood floept.
Oe, wat het er n hoast. Ik von t al zo roar dat er gewoon deurslaip dou zien mobiel lewaai moakte. Gusteroavond docht ik nog, nou Thijs, t is wel n loatertje veur dien doun.
Ik von t traauwens heul gezelleg gusteroavond. Thijs zat op de proatstoul. Hai was bie de man dai er helpt met compoeter, n tachteger dai groag bie de tied blieven wil.
Ze zaten nog even wat te drinken en Thijs vertelde over de cursus bibliodrama woar der al n pooske hen gait. Ze hadden "de lege stoul" speuld.
Dat gait zo, cursisten magen om beurten zeggen welke persoon uut Biebel ze groag op dai lege stoul hebben willen om zich ien dai persoon te verploatsen. Thijs haar kozen veur de engel Gabriël.
Hai mos doun of Gabriël op de lege stoul zat en mog hom wat vroagen.
Thijs vroug aan Gabriël wat er deur hom hen ging dou er dat jonge wichje Maria vertellen mog over de geboorte van Jezus.
De laidster stelde veur om eerst ien Biebel te lezen wat Gabriël precies tegen Maria zegd haar.

Dou mos Thijs zulf op dai lege stoul zitten goan en mos er Thijs as Gabriël antwoord geven. De laidster vroug aan Thijs dai nou dus Gabriël was; "Gabriël, hest heurd wat Thijs die vroug? Denk es goud noa. Wat vuilde stoe doust bie Maria kwaamst en heur dizze belangrieke boodschap brengen most? Doe stonst bie Maria ien huus, t wichje was aan t koken, ze schrok van t licht en knipte met ogen dou ze die zag. Wat ging er dou deur die hen? Kenst dat aan Thijs vertellen?"
Ik zag Gabriël daip noadenken. t Was minutenlang stil. Dou slook er even en begon zuver wat van zien stuk brocht, te vertellen.
"Ik zag Maria veur mie, heur verboasd gezicht en noadat ik heur grout haar met dai hemelse woorden drong t tot mie deur noamens wel ik doar was. t Moeilekst von ik om de boodschap zo over te brengen dat er niks verloren ging en dat het precies de woorden waren dai God mie metgeven haar. Om dit dudelek te kriegen mos ik eerst weer ien contact kommen met God zulf. Toen ik mien aandacht bie Hom haar bad ik stil om Zien hulp. Ien dat ogenblik brocht ik de boodschap over zoas dai mie iengeven werd. Ik was niks aans dan n schoakel tussen heur en God."
"Mooi", zee de laidster. "Gabriël, wissel van stoul, den bist nou weer Thijs.
Thijs, hou was dit veur die om even ien de huud van Gabriël te kroepen en te ervoaren wat het bezuik aan Maria met hom dee?"
Thijs keek de kring ien t ronde. "Ik vuilde wat, dat ik nait eerder zo ervoaren heb. Hou zel ik t zeggen, een boetengewone vrede, woar ik nait weer uut kommen wol. Ienainend kreeg ik deur dat t er nait om ging wel ik was. t Ging er om wat God te zeggen haar en dat Zien boodschap overkwaam."
De laidster wilde waiten wat Thijs hiervan leerd haar.
Weer was t een tied stil. Dou zee er dat t hom opvallen was dat de heule geschiedenis meer veur hom begonnen was te leven en veural dat hai de boodschap beter begrepen haar. Moinstied werd ien zien beleven noadruk legd op hou alles gebeuren zol en woarom veur zo’n jong wichje kozen was, mor nou was er meer bepoald west op de bedouling van t Kiend dat verwacht werd. Hai haar nou nog meer ontzag kregen voor de Koning dai verwacht wer en was ook slim onder iendruk van wat Maria op t end zegd haar.

De tachteger von t prachteg. Hai zee "Wastoe mie vertelst jong, dat dut mie wat. Waist wat t is, ik zit al joaren met n lege stoul ien huus mor t is nog noeit ien mie opkommen om doar ain op zitten te loaten om mie es ien te verploatsen. Doe hest mie op n idee broacht. Ik zel gain dag meer allain weden as ik ain op dai lege stoul zitten loat. Biebel was veur mie al joaren n oafsloten bouk, der zat gain leven meer ien dou mien vrouw der nait meer uut veurlas. t Haar mie niks meer te vertellen mor met dien verhoal kiek ik der aans noar. Der bennen genog biebelse personen dai ik wel es wat vroagen wil en as ik dat dou zoastoe mie dat veurdoan hest ken ik dat allenneg doun, den komt er weer wat leven ien mien huus. Wilst dai vroagen van cursus veur mie op de mail zetten, ik wait nou hou ik dai open moaken mot, haha."

Thijs stoeft over stoep van universiteit, roakelings langs de versierde kerstboom op t ploin.
Van achter de kerstboom komt n moagere kerel op hom oaf dai hom wat vroagen wil. Thijs wil al zeggen dat er gain tied het en mompelt wat, mor den liekt het erop dat er zich bedenkt. Hai remt of, kiekt noar mie en zegt den tegen de man;
"k Heb nog twai minuten". Den zugt er hou de man der aan tou is.
As hier nait vot ain helpt den huft het nait meer.
Hai pakt zien mobiel, belt 112, legt uut wat er loos is en woar der is. Hai zet zien fiets aan kant en boegt over dizze liekblaike man hen. Hai stelt hom gerust, trekt zien jas uut en legt dai over hom hen.
Twai minuten loater is ambulance der ook. Thijs ken kaizen, hai ken met noar t zaikenhuus mor hai ken ook zien college volgen.
De man kiekt hom aan met zukke vroagende ogen dat er denkt, ik goa met.

Wat hobbelt zo’n ambulance. Thijs hold de man aalgedureg ien de goaten. Hai het alle handelingen van t ambulancepersoneel volgd en beseft dat ien dizze donkere doagen veur kerst wat bie hom ien bewegen zet is. Komt dat deur dai cursus, deur wat er met de tachteger beproat het of komt het deur dizze vremde man dai wat ien hom wakker moakt?
Met n schok veert er rechtop. Hai haar zich verploatst ien de persoon van n aander biebelverhoal. Der huft nait altied n lege stoul weden om je ien mensen te verploatsen. Hou haar de tachteger t ook alweer zegd? Der zat gain leven meer ien dat bouk. Aigelieks zol je t heule leven as n oefening ien bibliodrama bekieken kennen.
Hai kiekt noar de man dai der nou heul rusteg bie ligt.
Vernemt er t, zien ogen goan even open, lippen goan wat van mekoar.
De ambulancebroeder knikt hom tou. "t Komt hailemoal goud met joe meneer, n beetje eten en n infuus doun wonderen. Joe hemmen nait goud genog op joezelf paast mor gelukkeg bennen der nog mensen dai op tied aan de bel trekken. Ze worden wel es engelen neumd".

Thijs komt veul te loat ien de les. Zien buurman fluustert; "Versloapen? Magst dien hoar wel es kammen man, zugst er uut as n vlaigende Hollander".
"Gusteroavond loat worden" fluustert Thijs terug.
"Even lekker deurzakt zeker", gniffelt zien buurman.
"Och, t is mor hou je t neumen willen", lacht Thijs.

© Coby Poelman-Duisterwinkel.

Kunstwerk van J. Derksen Staats

Zie voor de Nederlandse en de Friese vertaling http://christelijkefeestdagen.blogspot.com